keer in het centrum van Enschede neer. Na een paar jaar durende escapade met het stationsplein was het festivalhart weer terug op de Oude Markt en in de grote kerk. Het blijft een match made in heaven (or hell?) : confronterende kunst en keiharde cyberpunk op het gezelligste horecaplein van Nederland.
Het thema was tevens het meest controversiële in tijden: Drugs & AI. Met de ondertitel ‘Feed your head’ zette GOGBOT de toon en zwengelde de discussie aan over het thema drugs. Al decennia een thema in de kunst en (tegen-)cultuur en niet meer weg te denken uit onze maatschappij, toch blijft het een taboe.
De ‘War on Drugs’ is springlevend, de gevolgen zijn wereldwijd desastreus. Tegelijkertijd verrijkt Big Pharma zich op legale doch zeer dubieuze wijze aan iedereen die medicijnen nodig heeft, en dat worden er steeds meer. Met het symposium ‘Feed your Head’ namen we het thema drugs en de gebruikers ervan serieus, hier geen vooringenomen oordeel maar ruim baan voor de sprekers die inzichten uit de kunst en wetenschap aan elkaar verbonden. En de AI uit de titel? De opmars van AI is al een tijd bezig maar de afgelopen twee jaar zitten we op een keerpunt: AI voor de massa zorgt voor een onstuitbare revolutie in de (digitale) wereld, waar dit heen gaat weet niemand. Zelfs Big Tech lijkt voor het eerst vertwijfeld over wat het heeft voortgebracht.
Een krachtig instrument dat onze verbeelding aanzet, waar bakken met geld aan wordt verdiend en in de verkeerde handen meer kapot kan maken dan je lief is. Sounds familiar? Volgens GOGBOT is het hoog tijd om de zeggenschap over ons brein en onze aandacht terug te claimen, niet door escapisme maar door bewust eigen keuzes te maken.
Daarom hebben wij de spotlight gezet op de werelden van Drugs en AI. Vier dagen lang was het centrum van Enschede een keiharde kakofonie van kunst, muziek en parties waar niet aan te ontkomen viel. Wat restte was overgave, aan de kunst, de muziek en het hele cyberpunk circus dat GOGBOT ook is. Een waardige jubileumeditie en “the end of an era”, want het was mijn laatste GOGBOT als creatief directeur.
Feed your Head, and be a good chef!
Kees de Groot, Creatief Directeur PLANETART
Grote kerk
Feed your Head / Drugs & AI was een expositie waarin de bezoeker in een psychedelische wereld stapte, waarin het plafond van de kerk het canvas vormde voor de trippy projecties van Marco Broeders, die zo alle werken als het ware omlijstte. Bij binnenkomst kon je door een lucide droom dwalen met de game installatie It’s just a Dream (don’t worry) er tegenover speelde robot Mega-Wattson een potje rock. Centraal in de expo waren videowerken te zien van o.a. Lu Yang, Mary Magicc en Coenen en Werkhoven en de kunst-/onderzoeksfilm van Bogomir Doringer. Sculpturen van Foundedobjects en Ausgang studio gaven body aan de expo. De documentaires van Laura Poitras en Carlo Gabuco lieten juist de schaduwzijde zien van drugs, laatstgenoemde door de macht van de farmaceutische industrie uit te dagen.
Mary Magicc - housewives making drugs Wat als het synthetiseren van je eigen hormonen net zo makkelijk ging als het koken van een maaltijd? Deze video laat dat zien in een fictieve kookshow, gepresenteerd door transfemme stars Maria en Maria. Met hun Amerikaanse keuken als decor kletsen ze vrolijk over het recept, en geven tussendoor het patriarchaat er nog van langs. Het werk stemt tot nadenken over de traditionele (Amerikaanse) maatschappij, de rol van vrouwen en mannen en de mate waarin soevereiniteit mogelijk is.
Carlo Gabuco - Tokhang In de slideshow Tokhang zien we foto’s van de extreem gewelddadige war on drugs in de Fillipijnen, waar onder het bewind van president Duterte duizenden mensen zijn doodgeschoten door de politie. Tokhang is een samenvoeging van de woorden ‘toktok’ (aankloppen) en ‘hangyo’ (smeken) en verwijst naar de modus operandi van de politie, waarbij wordt aangeklopt bij een verdachte dealer of gebruiker, die wordt gevraagd zich over te geven. De foto’s van Tokhang zijn gemaakt door een groep Fillipijnse fotografen en videografen, samengesteld door Gabuco.
Mary Magicc, Coenen en Werkhoven, Robocross, Terence McKenna, Carlo Gabuco, Tobias Williams, Marco Broeders, Anne de Vries, Bogomir Doringer, Founded Objects, Micha Klein, ViaOral, Lauren Riklin & Leander Leutzendorff, Laura Poitras, Aussgang studio, Anita Fontaine, Victor Sonna, Suzanne Treister, Jeroen van Loon, Antivibe & Lu Yang.
Oude Markt
De oude markt aan de voorzijde van de grote kerk was o.a. door local heroes Jelle de Graaf en Joey Kremer omgebouwd tot een openlucht expo annex festivalterrein. Met de cracky campers en drugscontainers waande je je op de set van Breaking Bad. Bij de in stijl ontworpen info stand konden de bezoekers, ons team vrijwilligers en de artiesten terecht voor alle info over het festival.
Maar ook voor alle GOGBOT merchandise, van sokken tot T-shirts. Madame Jeanette, inmiddels vaste prik, bivakkeerde vanaf de opbouw met haar foodtruck links naast de grote kerk. Zij verzorgde elke dag de vegetarische maaltijden, gratis voor medewerkers, betaald voor bezoekers. Aan de andere kant van het plein bevond zich de main stage, waar de highlights van het open air muziekprogramma plaatsvond.
Peaches
Zaterdag hadden we een special guest: de Canadese muzikant en feministische performance kunstenaar Peaches trad op met een live set waarin ze haar signature stijl van electro punkmuziek vermengde met een bizarre theatrale act. Geflankeerd door twee dansers en met een scala aan pakken en pruiken toverde ze zich op het podium om tot allerlei vrouwelijke wezens. Van een pak behangen met siliconenborsten tot een soort gigantische vulva’s. Met haar act vol verwijzingen naar queerness, bdsm en power feminisme zorgde Peaches voor een keiharde afsluiter van de zaterdagavond, waar op het hoogtepunt de hele markt ‘Fuck the Pain Away’ mee schreeuwde.
Viaoral, Jelle de Graaf en Joey Kremer Madame Jeanette
Music: Peaches, Alienata, Jay Minimal, Ilja, Borg, Ischa, Junkie Digital/Ushguli Football League, Pitch Blender, Punk Showcase Innocent, PRSPCT: Somniac One & Trasher, Lik de Kikker & Hardcore trainer.
WARP Technopolis
Tijdens het festival konden bezoekers dwalen door de ruimtes van de kelder en de eerste twee verdiepingen van het gebouw. De expo was opgedeeld in de KITT Youngblood expo beneden, het inpandige Museum of the Future (MOTF) op de tweede verdieping, en de ruimte voor experiment; het 360 Lab op de eerste verdieping.
Youngblood expo
De jaarlijkse Youngblood XPO is altijd verrassend, PLANETART selecteert en showt het beste, meest gedurfde of brutale werk van het afgelopen jaar van de afstudeerders in de richtingen Creative Technology en interaction design van de Nederlandse kunstacademies. Een jury beoordeelt het werk en kiest een winnaar die er met de KITT Youngblood Award vandoor gaat. De winnaar wordt bekend gemaakt tijdens de opening van het festival, dit jaar was dat Nelke Cor Mast met de film Head Over Heels. De KITT Youngblood Award wordt gesponsord door KITT engineering.
Poppi Drugs Museum, Kitt Youngblood Expo, Hugo Kaagman, Nelke Cor Mast/Nelly Dansen, Alex Werth, Lukas Völp, Teresa Fernandez Pello, Lucien Westgeest, The Gamezone, Clara Schweers, Julius Horsthuis, Floris Kaayk, Walter Langelaar, Sara Postolle, Fie Bekkers Andersen, Guido van de Kooij & Rosalinde Vermeulen, Giudo van der Kooij, Katinka Kuipers, Derk Roelofsen, Sanne Lok, Jitske van der Zee & 360 Lab.
Stationsplein
Niet alleen bevinden de ingangen van WARP technopolis en naastgelegen Spacebar zich hier, het plein is de entree van de stad en daarmee het visitekaartje voor het festival. Bezoekers die per trein arriveerden werden zodra ze het station uit kwamen richting centrum geconfronteerd met een gigantische inflatable van een Mitsubishi pil, een klassieker onder de xtc gebruikers uit de jaren ’90. Een statement en een visuele belofte; vanaf hier wordt het alleen maar wilder!
Ben Georges & Cotcut Design
Wilminkplein
Op de hoek van het Wilminkplein en de kloosterstraat stond een van de hoogtepunten van het festival: de installatie Happiness van studio Dries Verhoeven. Het werk werd voor GOGBOT geïnstalleerd maar omdat er door de beperkte ruimte maar drie à vier mensen tegelijk naar binnen konden was dit werk al een week voor het festival te bezoeken. Zo hadden bezoekers van het centrum van Enschede al een week de tijd gehad om te wennen aan de aanwezigheid van deze bunker.
Happiness is een onopvallend grijs gebouw maar wie naar binnen gaat treft een clandestiene apotheek tjokvol drugs en een humanoid achter de toonbank aan. In een 20 minuten durende sessie legt die - met een kalme vrouwenstem - de werking uit van een aantal veelgebruikte (party-) drugs. Wat gebeurt er in je brein na het nemen van ketamine of MDMA en welk gedrag en gevoel hoort hierbij? De humanoid vertelt het je, zonder waardeoordeel of emotie, wel heft ze eens per sessie een (slaap)lied aan.
Een intrigerende installatie die hoog scoort op het gehalte van ‘Uncanny Valley’. Al is het maar door het contrast tussen geluid en aangezicht, de mechaniek van de robot en het levensechte gezichtsmasker.
Studio Dries Verhoeven
Metropool
Voor de 2023 editie hadden we de op vrijdag een Acid Rave met o.a. miss Djax en op zaterdag de (hard) Techno Night met o.a. Ben Sims, grote naam uit de techno scene. De afterparties van GOGBOT gaan door tot de vroege uurtjes, tot half zes kon er gedanst worden.
Xpo: Playmodes
Afterparty Acid Rave: Thomas, P. Heckmann, NKN Nightshift, DJ Draft, and Nerds with Acid.
Wilminktheater
We doken in de wetenschappelijke wereld van drugs & AI. Drie gingen dieper op de grote verscheidenheid aan functies die drugs kunnen hebben in de hedendaagse technologie-georiënteerde samenleving. Het symposium wordt gemodereerd door Josephine Bosma. Machteld Busz vertelde over het Poppi Drugs Museum, filmmaker Maartje Nevejan deelde haar ervaringen met shrooms en AI, en kunstenaar en curator Bogomir Doringer toonde zijn film politieke film I Dance Alone.
Machteld Busz, Maartje Nevejan & Bogomir Doringer.
TETEM
In TETEM was de installatie LIQUID DREAMS van Anika Kappner te zien. Een immersieve installatie over het spel tussen menselijke en minerale intelligentie. Bezoekers konden deel worden van het minerale koninkrijk. Door aanspraak te maken op de ratio én op lichamelijkheid, door middel van sensorische perceptie werd een gevoel van zorg en verantwoordelijkheid opgewekt. Een gevoel dat het hele spectrum van de natuur beslaat, van dieren, planten tot mineralen. Het werk bood een kritisch poëtisch perspectief op de rol die technologie speelt in onze wereld.
Annika Kappner
DJ’s uit Enschede en (verre) omstreken kwamen draaien. GOGBOT heeft hart voor lokaal talent, we supporten onze lokale DJ’s en kunstenaars, waarvan we vele groot hebben zien worden in de underground van Enschede. We verwelkomen ze dan ook graag terug in september!
xxx
Er verscheen een speciale editie van Gonzo Circus, een samenwerking die al jaren terug gaat. Het zomernummer van het kunsttijdschrift werd voor de helft gevuld met artikelen over GOGBOT, met aandacht voor de highlights en een longread over Richard Vijgen. Als kers op de taart haalde GOGBOT de Volkskrant, die een artikel publiceerde over het festival waarin Kees geïnterviewd werd en dat inhaakte op de ontstaansgeschiedenis van zijn geesteskind.
GOGBOT organiseren wij niet alleen, PLANETART kan niet zonder de steun van onze partners. Een groot woord van dank aan al onze partners, gemeentelijk en anderzijds, voor het mogelijk maken van het festival. We zijn en blijven dat luidruchtige en recalcitrante festival, maar zoals elke puber kan beamen, je gaat alleen daar tegenin waar je stiekem best veel van houdt.
Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap, Provincie Overijssel, Gemeente Enschede, PLANETART, Creative Bastards , Niet normaal, Metropool, Wilminktheater / Muziekcentrum, Grote Kerk Enschede, SPACEBAR, WARP Technopolis, Underbelly, TEC ART, Museum of the Future, Totalimage, Enschede Promotie, KITT Engineering, Loxam, Fragma, Gentle Rent, Gonzo Circus, Tuccer, Concordia, AKI ArtEZ, Groenewas, ABCscherm, TETEM
Het was in wezen een terugkeer, want ik ken de organisatie al jaren; ik was nog een jonge AKI student en mediakunstenaar in de dop tijdens de eerste GOGBOT in 2004. Maar ik kwam ook binnen in een turbulente tijd, mijn eerste taak was orde op zaken stellen. Want hoewel PLANETART mede dankzij de toekenning van de BIS door het ministerie van OCW een ongekende groei heeft doorgemaakt, maakt meer geld de zaken ook ingewikkelder: great power comes with great responsibility en verantwoording achteraf. Bovendien geldt vaak ook; hoe meer budget, hoe makkelijker het opgaat.
Ik heb deze eerste editie in een duo-leiderschap met Kees de Groot gewerkt, waarbij ik de zakelijke kant op me nam. Een fijne manier om het stokje over te nemen en een waardig afscheid van de man uit wiens cyberpunk brein het allemaal is ontsproten. We hebben een gedenkwaardige jubileumeditie neergezet met het meest controversiële thema in jaren: DRUGS & AI en een muziekprogramma dat de Oude Markt stampvol kreeg. Dat dit gelukt is, zie ik als een geslaagde eerste lakmoesproef, nu verder. Op naar meer mooie, verrassende en gewaagde edities van het beste art & technology festival van Nederland! Op naar de volgende GOGBOT!
Guido Bertling, Directeur PLANETART